W 2023 roku Zarząd Województwa Podkarpackiego zaproponował naszemu Stowarzyszeniu udział (jako partnerowi) w budowanym i składanym do Unii Europejskiej projekcie antysmogowym. Od wielu lat EKOSKOP angażuje się w kampanie antysmogowe wykonując działania edukacyjne. Nasze, antysmogowe happeningi w centrach miast, setki zajęć w przedszkolach i szkołach, kampanie bilbordowe były wysoko oceniane i uznawane za bardzo merytoryczne i emocjonalne.
EKOSKOP podpisał umowę partnerską i oto od 1 stycznia 2024 roku jesteśmy w zespole realizatorów jednego z największych w historii Podkarpacia projektów edukacyjno-informacyjnych i doradczych dotyczących jakości powietrza. Projekt nosi tytuł: Skuteczne wdrożenie programu ochrony powietrza dla województwa podkarpackiego z uwzględnieniem problemu ubóstwa energetycznego: „Podkarpackie – żyj i oddychaj”. Budżet jest imponujący: 23 400 000 euro czyli około 110 000 000 zł. Projekt finansowo wspiera Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Głównym projektantem i beneficjentem koordynującym działania 67 partnerów (61 miast i gmin Podkarpacia, firmy doradcze, instytuty i my) jest Województwo Podkarpackie.
Projekt realizowany do roku 2033 będzie miał wpływ na poprawę jakości powietrza którym oddychamy, da szansę zwiększenia efektywności energetycznej w gminach Podkarpacia, ułatwi sięganie po dotacje i uzyskanie wsparcia finansowego na inwestycje związane z czystym powietrzem przez samorządy, instytucje, firmy i osoby prywatne, zapewni dostęp do wiedzy o stanie jakości podkarpackiego powietrza.
Projekt przypomni wszystkim beneficjentom, że na Podkarpaciu obowiązuje Uchwała antysmogowa, a mimo to – szczególnie w zimie – przez wiele dni w roku przekraczane są normy pyłów PM10, PM2,5 i PM1, benzo(a)pirenu, tlenków azotu i tlenków siarki.
Mieszkańcy Podkarpacia oddychając zanieczyszczonym powietrzem częściej chorują na astmę, choroby układu krążenia, udary mózgu, zatory płuc. Mamy większą skłonność do zapadania na alergie, obniża się nam płodność i częściej odczuwamy złe samopoczucie.
Znamy przyczyny smogu. To spalanie węgla (szczególnie tego najniższej jakości), spalanie drewna (szczególnie tego mokrego, czy lakierowanego lub impregnowanego), palenie śmieci (szczególnie plastików), nadmierny ruch komunikacyjny (szczególnie pojazdów z silnikami spalinowymi diesel i benzynowymi) to źródło „zasmogowanego” powietrza. Znamy skład smogu: pyły PM10, PM2,5 i PM1, benzo(a)piren, dioksyny, furany, siarczki, tlenki azotu, cyjanowodór, ołów, kadm, nikiel, chlor, plastikowy i azbestowy kurz, ozon.
Razem potrafimy dużo zmienić!
W ramach Projektu LIFE „Podkarpackie – żyj i oddychaj” powołane będą regionalne i gminne punkty fachowego doradztwa dla mieszkańców gmin ułatwiające im składanie wniosków o dotacje, uzyskiwanie środków i ich rozliczenie, przeprowadzenia termomodernizacji budynków, wybór źródeł ogrzewania, w tym odnawialnych źródeł energii, przeprowadzone zostaną kampanie edukacyjno-informacyjne na temat przyczyn smogu, wpływu zanieczyszczeń powietrza na nasze zdrowie, sposobów przeciwdziałania smogowi, dojdzie do wymiany dobrych praktyk dotyczących ochrony powietrza, przeprowadzone zostaną badania
termowizyjne wybranych budynków, dla gmin projektu odbędzie się cykl szkoleń dotyczący efektywności energetycznej, wykorzystania Odnawialnych Źródeł Energii oraz technologii magazynowania energii, stworzone zostaną zintegrowane systemy zarządzania energią na poziomie gmin. Uczestnicy projektowych działań wezmą udział w warsztatach, happeningach i konferencjach, spotkaniach doradczych i konsultacjach inwestycyjnych.
Musi się udać, po to by za kilkanaście lat żaden z podkarpackich emerytów nie chodził na spacery „złotej jesieni” w antysmogowej maseczce!