W 2023 roku Zarząd Województwa Podkarpackiego zaproponował naszemu
Stowarzyszeniu udział (jako partnerowi) w budowanym i składanym do Unii
Europejskiej projekcie antysmogowym. Od wielu lat EKOSKOP angażuje się w
kampanie antysmogowe wykonując działania edukacyjne. Nasze, antysmogowe
happeningi w centrach miast, setki zajęć w przedszkolach i szkołach, kampanie
bilbordowe były wysoko oceniane i uznawane za bardzo merytoryczne i
emocjonalne. EKOSKOP podpisał umowę partnerską i oto od 1 stycznia 2024 roku
jesteśmy w zespole realizatorów jednego z największych w historii Podkarpacia
projektów edukacyjno-informacyjnych i doradczych dotyczących jakości
powietrza. Projekt nosi tytuł: Skuteczne wdrożenie programu ochrony powietrza
dla województwa podkarpackiego z uwzględnieniem problemu ubóstwa
energetycznego: „Podkarpackie – żyj i oddychaj”. Budżet jest imponujący: 23
400 000 euro czyli około 110 000 000 zł. Projekt finansowo wspiera Narodowy
Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Głównym projektantem i
beneficjentem koordynującym działania 67 partnerów (61 miast i gmin Podkarpacia,
firmy doradcze, instytuty i my) jest Województwo Podkarpackie.
Projekt realizowany do roku 2033 będzie miał wpływ na poprawę jakości powietrza
którym oddychamy, da szansę zwiększenia efektywności energetycznej w gminach
Podkarpacia, ułatwi sięganie po dotacje i uzyskanie wsparcia finansowego na
inwestycje związane z czystym powietrzem przez samorządy, instytucje, firmy i
osoby prywatne, zapewni dostęp do wiedzy o stanie jakości podkarpackiego
powietrza.
Projekt przypomni wszystkim beneficjentom, że na Podkarpaciu obowiązuje
Uchwała antysmogowa, a mimo to – szczególnie w zimie – przez wiele dni w roku
przekraczane są normy pyłów PM 10 , PM 2,5 i PM 1 , benzo(a)pirenu, tlenków azotu i
tlenków siarki.
Mieszkańcy Podkarpacia oddychając zanieczyszczonym powietrzem częściej chorują
na astmę, choroby układu krążenia, udary mózgu, zatory płuc. Mamy większą
skłonność do zapadania na alergie, obniża się nam płodność i częściej odczuwamy
złe samopoczucie.
Znamy przyczyny smogu. To spalanie węgla (szczególnie tego najniższej jakości),
spalanie drewna (szczególnie tego mokrego, czy lakierowanego lub
impregnowanego), palenie śmieci (szczególnie plastików), nadmierny ruch
komunikacyjny (szczególnie pojazdów z silnikami spalinowymi diesel i benzynowymi)
to źródło „zasmogowanego” powietrza. Znamy skład smogu: pyły PM 10 , PM 2,5 i PM 1 ,
benzo(a)piren, dioksyny, furany, siarczki, tlenki azotu, cyjanowodór, ołów, kadm,
nikiel, chlor, plastikowy i azbestowy kurz, ozon.
Razem potrafimy dużo zmienić!
W ramach Projektu LIFE „Podkarpackie – żyj i oddychaj” powołane będą
regionalne i gminne punkty fachowego doradztwa dla mieszkańców gmin ułatwiające
im składanie wniosków o dotacje, uzyskiwanie środków i ich rozliczenie,
przeprowadzenia termomodernizacji budynków, wybór źródeł ogrzewania, w tym
odnawialnych źródeł energii, przeprowadzone zostaną kampanie edukacyjno-
informacyjne na temat przyczyn smogu, wpływu zanieczyszczeń powietrza na nasze
zdrowie, sposobów przeciwdziałania smogowi, dojdzie do wymiany dobrych praktyk
dotyczących ochrony powietrza, przeprowadzone zostaną badania termowizyjne
wybranych budynków, dla gmin projektu odbędzie się cykl szkoleń dotyczący
efektywności energetycznej, wykorzystania Odnawialnych Źródeł Energii oraz
technologii magazynowania energii, stworzone zostaną zintegrowane systemy
zarządzania energią na poziomie gmin. Uczestnicy projektowych działań wezmą
udział w warsztatach, happeningach i konferencjach, spotkaniach doradczych i
konsultacjach inwestycyjnych.
Musi się udać, po to by za kilkanaście lat żaden z podkarpackich emerytów nie
chodził na spacery „złotej jesieni” w antysmogowej maseczce!
