Świąteczne wyrzuty sumienia

Z harcerkami i harcerzami HKE21 Hufca ZHP Rzeszów dyskutujemy o Wyprawie Klimatycznej Swanetia 2022. Czy młodzi Gruzini wiedzą, że i ich góry i lodowce nawiedzi klimatyczna katastrofa, ta sama, która już teraz wypędza do Europy ludzi z setek małych ojczyzn Globalnego Południa.

A potem –  po tych dyskusjach – planuję swoje Święta Bożego Narodzenia. I mam ekologiczne wyrzuty sumienia. Na zakupy pojadę samochodem – sam. Zakupów będzie sporo. To nie jakieś niezbędne do życia artykuły. Większość to luksusy, pyszności, zbytki i prezenty. Rozpasana konsumpcja. Przynajmniej dwa razy zapalimy kominek. Co z tego, że jest niskoemisyjny i że bukowe drewno sezonowało trzy lata. A nasza domowa wigilia też nie obejdzie się bez kilku potraw i mitycznych „łamańców z makiem” wg spisanego przed laty przepisu Babci Zuzanny. A łamańce to nie tylko superbomba kaloryczna ale i duże obciążenie dla klimatu, bo wiele składników, a szczególnie bakali i przypraw przylatuje do Polski samolotami.

A to przepis na łamańce dla 6 osób.

Łamańce czyli ciasteczka do maku:.

  • 20 dkg mąki
  • 1 żółtko
  • 15 dkg masła
  • 5 dkg cukru pudru
  • skórka z połowy cytryny
  • szczypta soli
  • do mąki i cukru dodajemy siekając zimne masło oraz przyprawy, dodajemy żółtko i szybko zagniatamy, Babcia Zuzia mówiła, że to ciasto nie lubi długiego wyrabiania
  • zawijamy w folię i na 2 godziny wkładamy do lodówki
  • wałkiem albo rękami wylepiamy placek cienki na 4 mm
  • ciasto układamy na blasze wysmarowanej masłem lub na papierze do pieczenia, pieczemy w temperaturze około 180 st. C na złocisty kolor 
  • łamańcowego ciasta  nie zdejmujemy z blachy aż ostygnie

mak do łamańców:

  • 500 g dobrego maku – najlepiej niebieski
  • 1 l. tłustego mleka
  • 2/3 szklanki  lipowego miodu
  • nasionka z całej laski wanilii
  • 15 dkg namoczonych w rumie rodzynek
  • 10 dkg posiekanych migdałów lub płatków migdałowych,
  • 10 dkg orzechów włoskich i laskowych
  • 5 dkg kandyzowanej skórki pomarańczowej (kosteczka)
  • 20 dkg suszonych daktyli i fig
  • 10 dkg suszonych moreli i śliwek kalifornijskich
  • mak nastawiamy na noc w dobrej wodzie mineralnej aby napęczniał
  • mak zalewamy 1 litrem mleka i gotujemy 2 godziny na bardzo wolnym ogniu tak aby „pyrkał”
  • po ostudzeniu mak przelewamy na sito, by go odsączyć
  • mak mielimy dwa razy na drobnym sitku lub trzy razy na sitku standardowym
  • do zmielonego maku dodajemy miód, nasiona wanilii, i wszystkie bakalie krojone w kosteczkę
  • gdy masa makowa jest zbyt gęsta doprawiamy ją słodką śmietanki 30 %
  • do maku dodaję połamane łamańce i delikatnie mieszam.
  • układamy w szklanej wazie i schładzamy.

Śmietankę słodką do deserów 30 %, 500 ml  z 3 łyżkami cukru białego ubijamy mikserem.

Schłodzone łamańce z makiem oblewamy obficie ubitą słodką śmietanką i tak podajemy wigilijny deser, koniecznie obawiając o tradycji łamańców w EKOSKOP i o Mirkowej Babci Zuzi z Czudca.

Skip to content